Khái niệm, định nghĩa

       Ma túy là khái niệm chung, là chất khi đưa vào cơ thể sẽ tác động vào hệ thần kinh gây biến đổi cảm giác và nhận thức, dẫn đến tình trạng lệ thuộc, không kiểm soát được bản thân, sẽ gây ra những hậu quả nặng nề, tai hại cho bản thân, gia đình và xã hội. Loại có nguồn gốc từ thực vật như: thuốc phiện, cần xa, cocain…; Loại ma túy bán tổng hợp như: Heroine, Codeine, LSD; Loại ma túy tổng hợp như: Methadone, Amphetamine, Meperidine…

       Ma túy đá là loại tổng hợp, có chứa chất methamphetamine và amphethamine (có khi còn pha niketamid). Gọi là  hàng “đá" vì tinh thể trắng, óng ánh giống đá, bột ngọt hay muối ăn. Loại này gây phê, khiến người dùng thèm muốn cả chuyện quan hệ tình dục.

       Trong các loại trên thì Heroin và ma túy đá được các đối tượng sử dụng nhiều nhất.

       Dấu hiệu, đặc trưng của người nghiện

       Người dùng Heorin:

       Khi sử dụng xong một liều Heorin thì tinh thần hưng phấn. Mặt đỏ ửng, vẻ hoạt bát khác thường. Nếu ở độ tuổi còn trẻ dễ bị kích động, gây gổ đánh nhau, có khi tự rạch tay chân, dùng điếu thuốc lá còn đỏ lửa châm vào người. Có những trường hợp lấy lưỡi lam tiện đứt đốt ngón tay mà không đau,  đối tượng tổ chức đua xe thì cùng nhau cắt bỏ hết dây thắng…

       Theo dõi khoảng 5, 10 phút sau thì con nghiện mắt đỏ, ướt, sau đó sụp mí mắt, nằm, ngồi tại chỗ, mắt mở lim dim, cào gãi chân tay, vò đầu, bứt tóc (nếu dùng thuốc phiện pha lẫn seduxen thì càng mãnh liệt hơn). Tuy nhiên những biểu hiện này thì người thân không phát hiện vì hay xảy ra tại điểm hút chích. Khoảng 15 phút sau thì đồng tử mắt teo, giọng nói khàn, uống nhiều nước lạnh, trạng thái hưng phấn cao; nói nhiều, động tác, cử chỉ, thiếu chính xác. Sau khoảng 01giờ thì người dùng Heroin nằm im để thưởng thức cảm giác cơn phê. Nằm như ngủ nhưng không ngủ, thường hút nhiều thuốc lá, tàn thuốc vất lung tung, làm lủng mùng mền, chiếu gối, đồ đạc bề bộn,  sợ ồn ào, sợ tắm.

       Người nghiện nặng Heroin:

       Người nghiện giảm sút sức khỏe nghiêm trọng. Thường xuyên ngáp vặt, mắt lờ đờ, da tái, môi thâm, ăn mặc lôi thôi, lười biếng tắm giặt, người hôi hám. Người thân, bạn bè nên chú ý, vì phát hiện sớm, cai nghiện sớm có nhiều khả năng cắt cơn, giảm nguy cơ lây lan HIV.

       Người nghiện ma túy tổng hợp

       Người nghiện bị ma túy tác động lên hệ thần kinh, hệ tim mạch, tiêu hóa; mặt nóng bừng, xanh xao, tím tái. Sốt, đau đầu, nhịp tim nhanh, tăng huyết áp, thở hụt hơi, chân tay run. Nếu sử dụng viên ATS sẽ có biểu hiện buồn nôn, mất ngủ, cáu gắt, hoảng sợ, lú lẫn, lo âu, xuất hiện ảo giác, hoang tưởng, thù địch người khác, dễ bị kích động, thích phóng xe, lạng lách gây tai nạn giao thông. Các chất ATS làm tăng nhu cầu tình dục nên quan hệ bừa bãi, dùng kim chích chung nên dễ lây nhiễm HIV, viên gan siêu vi.

Ảnh minh họa

       Người nghiện sử dụng các loại Amphetamin thì nhịp tim nhanh, co cơ, run tau chân, khô miệng, toát mồ hôi, trạng thái lơ mơ, mất ngủ, mệt mỏi, mắt nhìn không rõ, tim đánh trống ngực, sợ lạnh, bị mất men răng. Người nghiện thường có trạng thái trầm cảm, lo âu, buồn rầu, sợ hãi, khó tập trung làm việc.

       Gia đình, nhà trường, người thân nên quan tâm khi thấy người bệnh có biểu hiện sau đây:

       - Có tâm trạng lo lắng, bồn chồn, hay ngáp vặt, hay nói dối loanh quanh; người lừ đừ mệt mỏi, lười biếng lao động, lười về sinh cá nhân. Nếu là học sinh thì hay đi muộn, trốn học vào giờ nhất định, ngủ gật trong giờ học, học lực giảm sút nhanh;

       - Hay tụ tập, đàn đúm với nhóm người sống buông thả, không lao động, không học hành hoặc chơi thân với người sử dụng Heroin; Đi lại có quy luật, đến giờ nhất định thì kiếm cớ để đi ra khỏi nhà;

       - Thay đổi thất thường giờ giấc sinh hoạt (thức khuya, dậy muộn, đêm ngủ ít, ngày ngủ vùi; Thích ở một mình, không muốn tiếp xúc với mọi người;

       - Có dấu kim đâm trên mu bàn tay, cổ tay; Trong túi quần, túi áo, cặp, trong phòng ngủ thường có giấy bạc, thuốc lá, kẹo Chewing-gum, hộp quẹt ga, ống chích, gói Heroin;

       - Nhu cầu tiêu tiền ngày càng nhiều, sử dụng tiền không có lý do chính đáng, thường xuyên xin tiền người thân, hay bán đồ đạc cá nhân, bị nợ nần, hay lục túi người khác hoặc ăn cắp vặt…

       Một người dân ở TP Cà Mau cho chúng tôi biết: Những người nghiện thường có những hành vi như trên. Do nóng bức trong người nên thường xuyên đóng cửa, mở máy lạnh, nghe nhạc, thích uống nước lạnh có ga và thích… nuôi mèo con. Nuôi từ 1 đến 2 con. Mèo bị nhốt trong lồng, dù nuôi bằng thức ăn công nghiệp nhưng vẫn có mùi hôi lan tỏa trong nhà. 

       Người nào đó có những dấu hiệu được mô tả như trên thì y như là đã nghiện ngập ma túy. Người thân, gia đình cần phải có biện pháp giúp đỡ, can thiệp càng sớm càng tốt. Bởi dính vào ma túy thì người nghiện không còn động lực, ý chí phấn đấu vươn lên; tính nết thay đổi, liều lĩnh, bất cần đời, mất cả thể diện, nhân cách. Khi “ngáo đá” có thể giết người ngoài, người thân ruột thịt để lấy tiền. Nghiện ngập ma túy thì coi như “tiêu đời”, “tán gia bại sản” làm gia đình đổ vỡ, vợ con xa lánh. Họ luôn là mối hiểm họa, là gánh nặng cho gia đình, xã hội.

Phạm Anh Hoan