Trong nền kinh tế thị trường, bất kỳ một sản phẩm hàng hóa tiêu dùng nào, ít nhiều cũng cần được đảm bảo về chất lượng, với việc kiểm soát chất lượng bao gồm: phân tích thành phần, xác định hàm lượng, kiểm soát các mối nguy, quản lý chất lượng,… Hoạt động phân tích, kiểm nghiệm là một trong những yếu tố quan trọng phục vụ cho việc kiểm tra, kiểm soát và quản lý chất lượng hàng hóa từ khâu đầu của quá trình sản xuất cho đến khi sản phẩm đến tay người tiêu dùng.

        Ý thức được vấn đề trên; nhằm đảm bảo tập trung nguồn lực đáp ứng các yêu cầu của các tổ chức, cá nhân trên địa bàn, lãnh đạo tỉnh đã quyết định thành lập Trung tâm Phân tích, kiểm nghiệm trên cơ sở điều chuyển chức năng, nhiệm vụ, sáp nhập của 7 đơn vị, tổ chức từ các sở, ngành trên địa bàn tỉnh và đi vào hoạt động từ ngày 01 tháng 01 năm 2018. Với chức năng, nhiệm vụ và thực hiện các hoạt động dịch vụ đáp ứng việc phân tích, kiểm nghiệm các sản phẩm, hàng hóa trên địa bàn như sau:

        Về chức năng, Trung tâm thực hiện phân tích, kiểm nghiệm, xét nghiệm, thử nghiệm chất lượng an toàn thực phẩm, chất lượng sản phẩm hàng hóa nông, lâm, thủy sản và muối, vật tư nông nghiệp, tài nguyên, môi trường; cung ứng dịch vụ về đào tạo, tập huấn, chuyển giao, tư vấn, huấn luyện nghiệp vụ chuyên môn; dịch vụ đánh giá chứng nhận sự phù hợp, chứng nhận hệ thống chất lượng, chứng nhận lô hàng; phối hợp với các sở, ngành, tổ chức, cá nhân thực hiện dịch vụ công trong các lĩnh vực phân tích, kiểm nghiệm, xét nghiệm, thử nghiệm và cung ứng dịch vụ chuyên môn, thực hiện nghiên cứu khoa học và công nghệ.

Logo trung tâm Phân tích và kiểm nghiệm

        Về nhiệm vụ, Trung tâm tham mưu, đề xuất Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ xây dựng triển khai quy hoạch phát triển, chương trình, kế hoạch, đề án, dự án phục vụ quản lý chất lượng an toàn thực phẩm; chất lượng sản phẩm hàng hóa nông, lâm, thủy sản và muối; an toàn dịch bệnh; an toàn tài nguyên và môi trường.

        Tham gia, phối hợp, nghiên cứu thực hiện các chương trình, kế hoạch đề tài, đề án, dự án và thực hiện chuyên gia đánh giá theo năng lực được chứng nhận trong các hoạt động đánh giá chứng nhận sự phù hợp.

Các hoạt động dịch vụ kỹ thuật:

        - Phân tích, kiểm nghiệm, xét nghiệm, thử nghiệm nguyên liệu; thực phẩm; dụng cụ, vật liệu bao gói, chứa đựng thực phẩm; sản phẩm thực phẩm; sản phẩm công nghiệp; phụ gia, chất lượng nông, lâm, thủy sản và muối; vật tư nông nghiệp; dư lượng thuốc, hóa chất, kháng sinh, kim loại, hormone tăng trưởng động vật, thực vật; độc chất, độc tố sinh học và các độc tố khác; an toàn dịch bệnh; an toàn tài nguyên môi trường đất, nước và không khí; chỉ tiêu sinh học và hóa học trong các loại mẫu.

        - Xét nghiệm và thử nghiệm chuỗi phân tử DNA động vật, thực vật dưới nước và trên cạn, biến đổi gen (GMO) trong thực phẩm và các chỉ tiêu liên quan.

        - Huấn luyện nghiệp vụ, chuyển giao công nghệ, đào tạo, tập huấn về phân tích, kiểm nghiệm, xét nghiệm, thử nghiệm, an toàn thực phẩm, hệ thống quản lý chất lượng, điều kiện sản xuất, kinh doanh và các lĩnh vực liên quan khác.

         - Tư vấn hệ thống quản lý chất lượng (GMP, SSOP, HACCP, GAP, ISO,...) và các công cụ cải tiến năng suất chất lượng.

        - Đánh giá, chứng nhận sự phù hợp (hợp chuẩn, hợp quy), hệ thống quản lý chất lượng theo phạm vi năng lực được cơ quan chức năng công nhận, chỉ định.

        - Kiểm tra, chứng nhận, giám định chất lượng an toàn thực phẩm, sản phẩm, hàng hóa nông, lâm, thủy sản và muối, vật tư nông nghiệp, tài nguyên, môi trường....

        Hoạt động phân tích, kiểm nghiệm đối với một số sản phẩm đặc sản, đặc thù cụ thể trong thời gian qua:

        Về lĩnh lực xét nghiệm bệnh đối với tôm:

        Với 04 hệ thống máy Realtime PCR, thực hiện xét nghiệm các chỉ tiêu như: bệnh đốm trắng, bệnh còi, bệnh đầu vàng, bệnh chết sớm và các bệnh khác trên tôm giống và tôm thịt.

        Năm 2017, hoạt động xét nghiệm bệnh tôm của Trung tâm Dịch vụ kỹ thuật và Huấn luyện nghiệp vụ quản lý chất lượng nông, lâm, thủy sản (nay đã sáp nhập với Trung tâm Phân tích, kiểm nghiệm) là 817 mẫu với 1.620 chỉ tiêu. Phát hiện bệnh 318/ 817 mẫu với 329 chỉ tiêu. Qua đó, cho thấy tỉ lệ tôm bị bệnh là khá cao (chiếm gần 39%) số mẫu được kiểm nghiệm. Vì vậy, khuyến cáo người dân cần xét nghiệm mẫu tôm giống và chọn lựa tôm giống sạch bệnh trước khi thả nuôi là giải pháp tối ưu và hạn chế các thiệt hại về kinh tế, thời gian, công sức của người dân. Bên cạnh đó, trong suốt quá trình nuôi, người dân cần có kế hoạch xét nghiệm bệnh tôm định kỳ để kịp thời có biện pháp xử lý ao nuôi, nhằm giảm thấp nhất rủi ro.

        Ngoài yếu tố con giống sạch bệnh trước khi thả nuôi, thì điều kiện chất lượng nước nuôi trồng thủy sản cũng ảnh hưởng rất lớn đến quá trình phát triển tôm nuôi. Do đó, việc kiểm tra các chỉ tiêu lý, hóa và đặc biệt là vi khuẩn Vibrio spp. trước khi thả nuôi và trong suốt quá trình nuôi là vấn đề rất cần thiết để đảm bảo môi trường tôm nuôi luôn được tốt, giúp gia tăng tỉ lệ sống và phát triển của tôm nuôi.

        Về lĩnh lực kiểm nghiệm chỉ tiêu sinh học và hóa học đối với một số sản phẩm khác:

        Cà Mau nơi của thiên nhiên trù phú, có rất nhiểu sản phẩm đặc sản, đặc thù như: các loại khô đồng và khô biển, mật ong rừng U Minh hạ, bồn bồn,… Trung tâm Phân tích, kiểm nghiệm thực hiện kiểm nghiệm các chỉ tiêu hóa, lý, vi sinh để tăng giá trị sản phẩm, đảm bảo an toàn thực phẩm, gia tăng lòng tin của người mua, thì điều kiện thiết yếu các sản phẩm phải đạt yêu cầu về các chỉ tiêu an toàn thực phẩm theo yêu cầu của Bộ Y tế. Trung tâm có đầy đủ các trang thiết bị và đội ngũ kiểm nghiệm viên có trình độ chuyên môn đáp ứng nhu cầu phân tích, kiểm nghiệm đối với các tổ chức, cá nhân có yêu cầu.

        Trung tâm còn kiểm nghiệm các loại mẫu nước bao gồm: nước ăn uống, nước đá, nước tự nhiên, nước thải, nước biển ven bờ và nước nuôi trồng thủy sản; thực phẩm, sản phẩm thực phẩm, phụ gia, chất lượng nông lâm thủy sản, vật tư nông nghiệp, dư lượng thuốc, hóa chất, kháng sinh, kim loại, hormone tăng trưởng động vật, môi trường đất, nước, không khí và các chỉ tiêu khác do các tổ chức và cá nhân có yêu cầu.

        Năm 2017, hoạt động kiểm nghiệm các chỉ tiêu về sinh học và hóa học của Trung tâm Dịch vụ kỹ thuật và Huấn luyện nghiệp vụ quản lý chất lượng nông, lâm, thủy sản và Phòng Thử nghiệm của Trung tâm Kỹ thuật Tiêu chuẩn đo lường chất lượng (nay cả hai đã sáp nhập thành Trung tâm Phân tích, kiểm nghiệm) với tổng số là 4.460 mẫu với 5.170 chỉ tiêu các loại.

        Các hoạt động trên, đã giúp cho các tổ chức, cá nhân có nhu cầu phân tích, kiểm nghiệm để giám sát quá trình sản xuất của mình, điều chỉnh cho phù hợp, để cho ra sản phẩm tốt nhất, đáp ứng yêu cầu của thị trường và đảm bảo thực hiện tốt các quy định của Nhà nước.

        Ngoài ra, Trung tâm Phân tích, kiểm nghiệm cũng thực hiện việc lấy mẫu và tư vấn về kỹ thuật lấy mẫu, bảo quản và vận chuyển mẫu; tư vấn kỹ thuật về nuôi tôm đối với các tổ chức, cá nhân có nhu cầu.

        Với đội ngũ viên chức và người lao động của Trung tâm có trình độ chuyên môn gồm: 02 tiến sĩ, 01 nghiên cứu sinh, 05 thạc sĩ và 23 kỹ sư, cử nhân, đã được đào tạo chuyên sâu và tham gia các chương trình thử nghiệm trong nước và nước ngoài, cùng với nhiều máy móc, trang thiết bị hiện đại bao gồm: hệ thống máy Realtime PCR thực hiện xét nghiệm bệnh tôm và nước nuôi trồng thủy sản; hệ thống máy quang phổ hấp thu nguyên tử AAS; hệ thống máy sắc ký ghép khối phổ GCMS và các trang thiết bị hiện đại khác,...

        Trung tâm còn sản xuất, kinh doanh các sản phẩm từ kết quả của đề tài, dự án khoa học và công nghệ và các sản phẩm khác có liên quan đến hoạt động của Trung tâm. Phối hợp, tổ chức, tham gia hoạt động đấu thầu đầu tư mua sắm trang thiết bị, hóa chất phân tích, kiểm nghiệm, xét nghiệm, thử nghiệm theo quy định; tham gia đấu thầu cung ứng dịch vụ liên quan đến lĩnh vực hoạt động của Trung tâm.

        Trung tâm đã đã được công nhận và đang duy trì hệ thống quản lý theo tiêu chuẩn ISO/IEC 17025:2005 với mã số VILAS 617.

        Với xu thế hội nhập với nền kinh tế quốc tế, các phòng kiểm nghiệm đã và đang từng bước chuẩn hóa trong hoạt động bằng cách áp dụng các tiêu chuẩn quản lý chất lượng trong hoạt động của mình. ISO/IEC 17025:2005 là tiêu chuẩn đang được áp dụng phổ biến trên thế giới cũng như ở Việt Nam. Việc Trung tâm Phân tích, kiểm nghiệm đã được chứng nhận, áp dụng và duy trì tiêu chuẩn trên nhằm đảm bảo chính xác, chất lượng kết quả thử nghiệm là một trong những tiêu chí hàng đầu của đơn vị. 

        Ngày 28 tháng 3 năm 2018, Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Cà Mau có Công văn số 2219/UBND-KGVX về việc hỗ trợ hoạt động cho Trung tâm Phân tích, kiểm nghiệm. Theo đó, Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh chỉ đạo: “... yêu cầu các sở, ban, ngành cấp tỉnh, Ủy ban nhân dân các huyện, thành phố Cà Mau có nhu cầu phân tích, kiểm nghiệm, thử nghiệm để phục vụ cho công tác quản lý nhà nước thuộc ngành, lĩnh vực phụ trách và các mẫu thử nghiệm từ các chương trình, đề án, dự án trên địa bàn có sử dụng nguồn kinh phí từ ngân sách nhà nước phải gửi mẫu về Trung tâm Phân tích, kiểm nghiệm để thực hiện”.

        Để thực hiện tốt văn bản chỉ đạo trên, Trung tâm Phân tích, kiểm nghiệm sẽ tăng cường đào tạo nguồn nhân lực; sắp xếp, bảo trì, bảo dưỡng và đầu tư thêm các máy móc trang thiết bị; tích cực tham gia thử nghiệm thành thạo, so sánh kết quả phòng kiểm nghiệm liên phòng cùng các tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước, đảm bảo kết quả chính xác mẫu thử nghiệm nhằm phục vụ tốt cho các đơn vị trong công tác quản lý nhà nước, nghiên cứu khoa học, phát triển, góp phần tăng cường hiệu quả phục vụ quản lý nhà nước, đảm bảo an toàn thực phẩm, bảo vệ sức khỏe, quyền lợi người tiêu dùng, nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân; là đối tác tin cậy cho các tổ chức, doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh, đáp ứng các yêu cầu của các tổ chức, cá nhân trên địa bàn trong phân tích, kiểm nghiệm, nâng cao giá trị các sản phẩm, hàng hóa đặc sản, đặc thù địa phương thông qua việc cung cấp kết quả kiểm nghiệm về các thành phần của sản phẩm để doanh nghiệp kiểm soát, điều chỉnh việc sản xuất, góp phần phát triển kinh tế - xã hội tỉnh nhà./.

Trung tâm phân tích kiểm nghiệm