Đặt vấn đề

       Cà Mau có vị trí địa lý nằm ở điểm “Cực Nam Tổ quốc”, đồng thời trong hành lang phát triển kinh tế phía Nam của chương trình hợp tác phát triển tiểu vùng Mêkông mở rộng, có điều kiện thuận lợi trong giao lưu phát triển kinh tế với các nước Đông Nam Á, do vậy, hợp tác và hội nhập là chiến lược rất quan trọng đối với du lịch Cà Mau. Với lợi thế, tiềm năng rừng, biển, đảo, tỉnh Cà Mau chú trọng quy hoạch và đầu tư phát triển kinh tế du lịch, đặc biệt ưu tiên phát triển các sản phẩm dịch vụ du lịch tham quan, trải nghiệm, giải trí tại các điểm du lịch chính của tỉnh như: Vườn Quốc gia Mũi Cà Mau, Vườn Quốc gia U Minh hạ và phụ cận, Khu vực thành phố Cà Mau, Điểm du lịch Di tích Hòn Đá Bạc, Hòn Chuối, Hòn Khoai. Bên cạnh đó, tài nguyên du lịch nhân văn của Cà Mau cũng rất đặc trưng với nét văn hóa bản địa đặc sắc, những chiến công vang dội trong kháng chiến đã hình thành nhiều di tích lịch sử - văn hóa quan trọng. Những lễ hội dân gian, những công trình kiến trúc, những nghề truyền thống, văn hóa ẩm thực, nghệ thuận Đờn ca tài tử Nam bộ….Tất cả đã tạo cho Cà Mau trở thành điểm đến hấp dẫn trong chuyến hành trình về vùng Đất Phương Nam.

       Mặc dù phải đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức đến từ ngành du lịch cả nước nói chung và điều kiện riêng của tỉnh nói riêng, ngành du lịch giữ vững tốc độ tăng trưởng, về số lượng khách và doanh thu ngành. Để du lịch Cà Mau có bước phát triển mạnh tương xứng với tiềm năng và lợi thế, trước hết cần có chính sách và các cơ chế quản lý về phát triển nhân lực, tạo điều kiện thuận lợi thúc đẩy công tác phát triển nguồn nhân lực du lịch, bảo đảm thống nhất, chất lượng, hiệu quả, đáp ứng yêu cầu phát triển và hội nhập.

       Đẩy mạnh đào tao ngành nghề du lịch

     Hiện nay, công tác đào tạo nghề trên địa bàn tỉnh Cà Mau đã và đang có nhiều thay đổi tạo ra những chuyển biến tích cực, góp phần nâng cao chất lượng đội ngũ lao động, từng bước đáp ứng yêu cầu thị trường đặc biệt là phát triển nâng cao chất lượng nguồn nhân lực. Tuy nhiên, sức hút của các trường đào tạo trên địa bàn tỉnh vẫn còn thấp. Điều đó đòi hỏi sự đổi mới trong công tác đào tạo, định hướng nghề nghiệp nhất là thay đổi tư duy trong chọn ngành, chọn nghề của sinh viên.

     Hệ thống các trường cao đẳng, đại học trong tỉnh hiện nay có vai trò quan trọng trong việc đào tạo nguồn nhân lực du lịch chất lượng cao nhằm tiếp nối sự nghiệp xây dựng, phát triển hoàn thiện nền kinh tế tỉnh nhà. Sinh viên sau khi tốt nghiệp phải có trình độ chuyên môn vững vàng, phương pháp làm việc mềm dẻo góp phần quan trọng trong xây dựng và phát triển kinh tế tỉnh. Muốn vậy, một mặt họ cần nỗ lực học tập, mặt khác chất lượng đào tạo của các trường cao đẳng cần được quan tâm đúng mức.

     Trước hết, cần có chính sách khuyến khích thúc đẩy phát triển nguồn nhân lực và thị trường lao động toàn diện. Nhận thấy những tiềm năng về sự phát triển du lịch, Ban chấp hành Đảng bộ Tỉnh đã chỉ đạo “đánh giá thực trạng nguồn nhân lực du lịch của tỉnh, từ đó xây dựng kế hoạch đào tạo, đào tạo lại và bổ sung nguồn nhân lực phù hợp với yêu cầu phát triển du lịch, từng bước xây dựng nguồn nhân lực quản lý du lịch và lao động có nghiệp vụ tay nghề cao, phẩm chất tốt, có kiến thức chuyên môn và ngoại ngữ, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của du khách trong và ngoài nước”. Trong quá trình đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa ở Cà Mau, nguồn nhân lực nghề nghiệp của tỉnh đã đáp ứng cơ bản và ngày càng tốt hơn trong các lĩnh vực sản xuất, dịch vụ, công nghiệp, du lịch, góp phần đẩy nhanh tốc độ chuyển dịch cơ cấu kinh tế của tỉnh. Các chương trình, dự án đào tạo nghề được lồng ghép với chương trình phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh. Công tác đào tạo nghề được đẩy mạnh,đào tạo nghề tại các cơ sở đào tạo, đào tạo theo đơn đặt hàng của doanh nghiệp, liên kết với doanh nghiệp để đào tạo, đào tạo gắn với các khu du lịch…..

     Thứ hai, Cơ cấu ngành nghề đào tạo của các trường, các cơ sở giáo dục nghề nghiệp đã năng động gắn với nhu cầu của doanh nghiệp, của dịch vụ du lịch góp phần cải thiện môi trường kinh doanh, tạo động lực thu hút đầu tư, phát triển doanh nghiệp và đảm bảo sự phát triển du lịch Cà Mau. Các trường nghề cũng cần đảm bảo số lượng, chất lượng, cân đối về cơ cấu ngành nghề và trình độ đào tạo để đáp ứng yêu cầu cạnh tranh, hội nhập.

     Tiếp tục mở rộng ngành nghề, tăng số lượng và hiệu quả đào tạo theo yêu cầu sử dụng lao động của cả ba trình độ: cao đẳng nghề, trung cấp nghề và sơ cấp nghề để đáp ứng với nhu cầu đa dạng của xã hội, trong đó tập trung đào tạo nghề trình độ cao trong phát triển du lịch như: Hướng dẫn viên du lịch; du lịch sinh thái, du lịch cộng đồng. Đẩy mạnh nâng cao chất lượng nguồn nhân lực du lịch cả về quản lý nhà nước, quản trị doanh nghiệp và kỹ năng năng nghề du lịch. Đồng thời cũng cần chú trọng đa dạng hóa các hình thức đào tạo, đưa vào chương trình đào tạo các kiến thức mới về các loại hình du lịch mới…

     Thứ ba, các trường học và doanh nghiệp cần trang bị cho nhân lực du lịch những kiến thức về ngoại ngữ, tin học, nghiệp vụ du lịch, am hiểu thị trường, luật pháp. Chương trình, giáo trình đào tạo phải phù hợp với thực tiễn ở từng địa phương, từng ngành nghề đào tạo, ứng dụng có hiệu quả những tiến bộ của khoa học kỹ thuật, đưa công nghệ thông tin vào quá trình giảng dạy. Đội ngũ giáo viên cần thường xuyên nâng cao bồi dưỡng nghiệp vụ sư phạm, nâng cao kỹ năng dạy nghề góp phần từng bước nâng cao chất lượng đào tạo ngành nghề đáp ứng yêu cầu của doanh nghiệp và thị trường lao động.

     Giảng viên cần có kế hoạch, chương trình thường xuyên thực hiện bồi dưỡng, đào tạo nâng cao trình độ chuyên môn,….trên cơ sở đó để thực hiện hiệu quả việc đổi mới nội dung, phương pháp đào tạo nguồn nhân lực. Mỗi giảng viên phải tự trao dồi, tích lũy kiến thức, nâng cao trình độ cả bề rộng lẫn chiều sâu, có cách thức tổ chức dạy học khách quan, khoa học.

     Cơ sở vật chất ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng dạy và học. Thông qua điều kiện vật chất, giảng viên có thể đổi mới phương pháp dạy học, nâng cao chất lượng dạy và học. Cải tạo, nâng cấp, trang bị thêm những phương tiện kỹ thuật hiện đại phục vị cho quá trình dạy học là yêu cầu cấp thiết hiện nay.

     Thứ tư, Đẩy mạnh việc hợp tác giữa nhà trường và doanh nghiệp: Để đáp ứng yêu cầu nguồn nhân lực cho các doanh nghiệp du lịch, cơ sở đào tạo chủ động phối hợp với doanh nghiệp đề xuất, gợi mở nhu cầu đào tạo, bồi dưỡng cho người lao động theo chính sách; xây dựng phương án đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ, kỹ năng nghề cho người lao động, đồng thời hỗ trợ doanh nghiệp xây dựng hồ sơ đề xuất hỗ trợ đào tạo, bồi dưỡng cho người lao động của doanh nghiệp.

     Các cơ sở đào tạo cũng cần phối hợp với doanh nghiệp tổ chức đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao trình độ kỹ năng nghề cho người lao động gắn với yêu cầu của đơn vị sử dụng lao động.  Để đáp ứng yêu cầu của đơn vị sử dụng lao động, nhà trường và doanh nghiệp cùng nhau điều chỉnh chương trình đào tạo hằng năm cho phù hợp với yêu cầu việc làm, mời đại diện doanh nghiệp thỉnh giảng, trao đổi kinh nghiệm thực tế cho sinh viên, giảng viên.

     Bên cạnh đó, các cơ sở sử dụng nguồn nhân lực cần thường xuyên tổ chức các lớp tập huấn về kỹ năng nghề nghiệp, tạo điều kiện cho người lao động trong ngành du lịch có điều kiện học hỏi, nâng cao kiến thức về du lịch

     Việc hợp tác giữa nhà trường và doanh nghiệp được xây dựng trên nền tảng lợi ích của các bên và người thụ hưởng là học sinh, sinh viên. Việc hợp tác tốt sẽ mang lại lợi ích cho cả ba bên: nhà trường - doanh nghiệp và người học. Doanh nghiệp có nguồn tuyển lao động phù hợp, rút ngắn khoảng cách giữa đào tạo và sử

     Kết luận

     Trước yêu cầu mới của công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và hội nhập quốc tế, công tác đào tạo nghề giải quyết việc làm của tỉnh đã có bước phát triển khá tốt, từng bước ổn định. Công tác đào tạo nghề gắn với giải quyết việc làm, gắn với phát triển du lịch, ổn định đời sống nhân dân là một trong những nhiệm vụ trọng tâm luôn được các ngành chức năng quan tâm. Để Du lịch Cà Mau phát triển tương xứng với tiềm năng lợi thế, bên cạnh chú trọng phát triển ngành nghề đào tạo thì các cơ quan quản lý cần đẩy mạnh phát triển loại hình du lịch cộng đồng, hoạt động homestay, tập trung đầu tư hệ thống giao đông tại các khu du lịch, hệ thống cầu tàu, bến đậu, tăng cường kêu gọi đầu tư xây dựng hệ thống khách sạn, nhà nghỉ đạt chất lượng cao đáp ứng nhu cầu lưu trú của các du khách, quan tâm tăng cường công tác xúc tiến, quảng bá du lịch địa phương góp phần đưa ngành du lịch của tỉnh ngày một phát triển, vươn xa.

Phạm Thị Huyền - Võ Thị Thanh Nữ; Giảng viên Khoa Cơ Bản – Trường Cao đẳng Cộng đồng Cà Mau