Đặt vấn đề
Từ lâu hoạt động Giáo dục thể chất trong nhà trường có ý nghĩa về nhiều mặt đối với sức khỏe và sự phát triển của sinh viên. Nó không chỉ giúp các em rèn luyện sức khỏe tốt mà còn rèn tính kỷ luật, ý thức tập thể, rèn luyện ý chí và tinh thần đồng đội, giúp các em phát triển toàn diện, giảm stress...
Trong hệ thống giáo dục nội dung đặc trưng của giáo dục thể chất được gắn liền với giáo dục trí dục, đức dục, mỹ dục và giáo dục lao động. Giáo dục thể chất là một trong những nội dung quan trọng, góp phần thực hiện mục tiêu giáo dục toàn diện sinh viên trong nhà trường.
Nghị quyết số 08/NQ-TW về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng, tạo bước phát triển mạnh mẽ về TDTT đã nhấn mạnh “Thực hiện tốt giáo dục thể chất theo chương trình nội khóa; phát triển mạnh các hoạt động thể thao của học sinh, sinh viên, bảo đảm mục tiêu phát triển thể lực toàn diện và kỹ năng vận động cơ bản của học sinh, sinh viên và góp phần đào tạo năng khiếu và tài năng thể thao” và để công tác giáo dục thể chất cũng như thể thao trong trường học đạt hiệu quả cần phải “Đổi mới chương trình và phương pháp giáo dục thể chất, gắn giáo dục thể chất với giáo dục ý chí, đạo đức, giáo dục quốc phòng, giáo dục sức khỏe và kỹ năng sống của học sinh, sinh viên. Đãi ngộ hợp lý và phát huy năng lực đội ngũ giáo viên thể dục hiện có, mở rộng và nâng cao chất lượng đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ giáo viên, hướng dẫn viên thể dục cho trường học; củng cố các cơ sở nghiên cứu khoa học về tâm sinh lý lứa tuổi và thể dục, thể thao trường học”.
2. Một số lợi ích của hoạt động giáo dục thể chất và thể dục thể thao đối với sức khỏe sinh viên
Xã hội ngày càng phát triển, guồng quay cuộc sống ngày càng hối hả, nhiều mối lo toan của cuộc sống cuốn chúng ta vào nỗi lo cơm áo gạo tiền mà quên đi sức khỏe của mình làm chúng ta quên mất đi rằng trong cuộc sống của con người điều quý nhất là sức khỏe và trí tuệ. Cần có sức khỏe tốt sẽ tạo điều kiện cho trí tuệ phát triển được tốt hơn và ngược lại. Do đó, thể dục thể thao giúp chúng ta có được sức khỏe tốt.
Đối với các bạn sinh viên cũng vậy, để học tốt thì cũng cần phải có đầy đủ sức khỏe. Học tập môn học giáo dục thể chất và tập luyện thể dục thể thao thao vừa góp phần nâng cao chất lượng giáo dục trong nhà trường vừa giúp các em sinh viên rèn luyện sức khỏe, trí lực và trở thành con người có ích cho xã hội.
Một là, Vai trò của thể dục thể thao ngày càng được nâng cao
Khi xã hội ngày càng phát triển thì vai trò của thể dục thể thao ngày càng được nâng cao. Đối với các nước phát triển, việc tập luyện thể dục thể thao được diễn ra hàng ngày một cách khoa học và trở thành một điều thiết yếu trong cuộc sống.
Đối với nước ta trong hệ thống giáo dục các trường Cao đẳng, Đại học đã đưa môn học giáo dục thể chất vào giảng dạy, trong đó có Trường Cao đẳng Cộng đồng Cà Mau. Để nâng cao sức khoẻ cho sinh viên nhà trường đã quan tâm tạo điều kiện cho sinh viên tham gia các hoạt động thể dục thể thao, để sinh viên được học tập và rèn luyện góp phần hoàn thiện nhân cách của sinh viên. Tập luyện thể dục thể thao thường xuyên, có kế hoạch sẽ giúp các em có một nếp sống lành mạnh vui tươi, học tập và làm việc khoa học, hiệu quả hơn.
Hai là, Tác dụng của thể dục thể thao đối với sức khỏe của sinh viên
Theo kết quả nghiên cứu khoa học của các giáo sư, bác sĩ khi tham gia thể dục thể thao thường xuyên có những lợi ích và tác dụng tốt đối với sức khoẻ con người:
+ Đối với hệ cơ: hệ cơ bắp phát triển mạnh từ tuổi dậy thì cho đến 25 – 30 tuổi. Những người có vận động hệ cơ bắp phát triển tốt, thân hình nở nang đầy đặn, dáng vóc cân đối, đẹp để có sức khỏe dồi dào. Ở độ tuổi này mà chọn lối sống an nhàn, lười vận động thì cơ bắp sẽ teo dần, thần hình trở nên yếu đuối, dễ mắc bệnh tật.
+ Đối với hệ hô hấp: hô hấp sẽ mang dưỡng khí đến tận mọi tế bào, vận động nhiều sẽ kéo theo hệ hô hấp tốt, dung tích phổi gia tăng, mọi tế bào được thông khí tốt, góp phần làm tăng tuổi thọ.
+ Đối với hệ tim mạch: quả tim của người có lối sống không vận động mỗi lần bơm được khoảng 70cc máu, trong khi quả tim của người có lối sống vận động có thể bơm từ 100 – 130cc máu. Việc vận động đúng mực mỗi ngày vài giờ, mỗi tuần từ 5 – 7 ngày có thể giảm huyết áp tâm thu trung bình 11mm Hg và giảm huyến áp tâm trương trung bình 7mm Hg.
+ Đối với hệ bài tiết: đường ruột, đường tiểu và hệ thống các tuyến mồ hôi nhờ vận động mà gia tăng bài tiết giup cơ thể loại bỏ chất cặn bã dư thừa ra ngoài cơ thể tốt hơn, thận bớt làm việc nên đõ bị suy thận sớm nhờ đó mà cơ thể khỏe mạnh hơn.
+ Đối với hệ thần kinh: luyện tập thể dục thể thao làm cho tinh thần sáng khoái chống Strees, chống mệt mỏi, buồn phiền.
Những nghiên cứu trên đều cho ta thấy lợi ích và tầm quan trọng của việc rèn luyện thể dục thể thao. Với những lợi ích hết sức quan trọng như vậy, sinh viên cần phải thường xuyên tập luyện thể dục thể thao để đem lại sức khỏe cho bản thân, có thêm tự tin để lao động và học tập, xứng đáng là sinh viên chăm ngoan trong nhà trường, là công dân khỏe mạnh và góp phần hữu ích cho xã hội trong tương lai.
3. Giải pháp phát triển hoạt động giáo dục thể chất và thể dục thể thao tại Trường Cao đẳng Cộng đồng Cà Mau
Thứ nhất, Chú trọng đào tạo, bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho giảng viên giảng dạy giáo dục thể chất.
Chú trọng đào tạo, bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ và tăng cường công tác giáo dục chính trị tư tưởng, nâng cao phẩm chất đạo đức, năng lực chuyên môn cho đội ngũ cán bộ, giảng viên làm công tác quản lý nhà nước về thể dục, thể thao và giảng dạy môn giáo dục thể chất.
Đội ngũ giảng viên, cán bộ quản lý giáo dục nghề nghiệp được coi là chìa khóa then chốt, đóng vai trò quyết định để nâng cao chất lượng đào tạo tại các trường cao đẳng nghề trong bối cảnh toàn cầu hóa và hội nhập kinh tế quốc tế. Đại hội XIII của Đảng nhấn mạnh: Tạo đột phá trong đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo. Tiếp tục đổi mới đồng bộ mục tiêu, nội dung, chương trình, phương thức, phương pháp giáo dục và đào tạo theo hướng hiện đại, hội nhập quốc tế, phát triển con người toàn diện, đáp ứng những yêu cầu mới của phát triển kinh tế - xã hội, khoa học và công nghệ, thích ứng với cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư. Chú trọng hơn giáo dục đạo đức, năng lực sáng tạo và các giá trị cốt lõi, nhất là giáo dục tinh thần yêu nước, lòng tự hào, tự tôn dân tộc; khơi dậy khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Gắn giáo dục tri thức, đạo đức, thẩm mỹ, kỹ năng sống với giáo dục thể chất, nâng cao tầm vóc con người Việt Nam.
Để phát huy vai trò đội ngũ nhà giáo giáo dục nghề nghiệp, nâng cao chất lượng đào tạo nhân lực cần tập trung đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ nhà giáo, hoàn thiện các chuẩn và chuẩn hóa nhà giáo về trình độ góp phần tạo điều kiện tốt để đáp ứng yêu cầu giảng dạy môn Giáo dục thể chất của Nhà trường.
Thứ hai, Đổi mới phương pháp giảng dạy môn học giáo dục thể chất
Song song với công tác bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho giảng viên giảng dạy môn Giáo dục thể chất thì giảng viên cần thực hiện đổi mới phương pháp giảng dạy góp phần nâng cao chất lượng và hiệu quả công tác giảng dạy môn giáo dục thể chất và hoạt động thể dục, thể thao trong nhà trường .
Đổi mới phương pháp giảng dạy môn học giáo dục thể chất phải bảo đảm cân đối, thống nhất, linh hoạt, có tính kế thừa và phát triển giữa các cấp học; cung cấp đầy đủ kiến thức, kỹ năng cho học sinh; hình thành và duy trì thói quen tập luyện thể dục, thể thao thường xuyên, gắn với giáo dục đạo đức, xây dựng lối sống lành mạnh, rèn luyện ý chí, phẩm chất phù hợp với đặc điểm thể chất, tâm sinh lý, lứa tuổi và điều kiện cụ thể của học sinh.
Trong quá trình dạy học, người giảng viên sẽ cung cấp những kiến thức mới cho sinh viên, qua đó thực hiện nhiệm vụ giáo dục và phát triển cho học sinh. Đối với người học, giảng viên cần phải chủ động điều khiển, hướng dẫn để sinh viên tiếp thu kiến thức một cách chủ động cũng như nắm vững kiến thức một cách có hệ thống . Đồng thời, cần áp dụng triệt để và phù hợp những nguyên tắc giảng dạy thể dục thể thao như nguyên tắc tư tưởng, nguyên tắc toàn diện, nguyên tắc trực quan hệ thống nguyên tắc phù hợp với khả năng tiếp thu của học sinh, nguyên tắc củng cố và nâng cao.
Thứ ba, Tăng cường đầu tư cơ sở vật chất và tự tạo ra trang thiết bị phục vụ cho các hoạt động tập luyện.
Để có thể nâng cao chất lượng giáo dục thể chất và hoạt động thể dục thể thao, bên cạnh đổi mới phương pháp dạy thì cũng cần đảm bảo những điều kiện cơ sở vật chất cũng như kinh phí phục vụ giảng dạy. Tăng cường đầu tư cơ sở vật chất và tự tạo ra trang thiết bị phục vụ cho các hoạt động tập luyện.
Nâng cao chất lượng, cải tạo và nâng cấp sân bãi, dụng cụ và tăng số lượng các trang thiết bị kỹ thuật phục vụ cho công tác Giáo dục thể chất đạt hiệu quả cao. Tận dụng tối đa định mức kinh phí của nhà trường dành cho Giáo dục thể chất và các hoạt động thể thao để mua sắm trang thiết bị phục vụ cho giảng dạy và tập luyện các môn thể thao trong giờ học chính khóa đủ về số lượng và đảm bảo về chất lượng.
Thứ tư, Phát triển hoạt động thể thao trường học
Cùng với nhiệm vụ và giải pháp trên là phát triển hoạt động thể thao trường học. Tạo môi trường hoạt động thể thao thường xuyên phong phú đa dạng, làm phong phú đời sống văn hóa tinh thần của sinh viên, giúp sinh viên làm quen với các hoạt động thể dục thể thao. Phát triển các loại hình câu lạc bộ thể dục, thể thao trong trường học; chú trọng phát triển đa dạng các môn thể thao, khuyến khích sinh viên tham gia các hoạt động thể thao ngoại khóa.
Thông qua các học động thể dục thể thao sẽ giúp tăng cường mối quan hệ giao tiếp giữa sinh viên với sinh viên, giữa sinh viên với cán bộ, giảng viên trong nhà trường. Cần thực hiện đổi mới nội dung, hình thức tổ chức hoạt động thể thao trường học theo hướng đa dạng, phong phú, phù hợp với điều kiện, đặc điểm cụ thể của từng địa phương, nhà trường, đặc điểm tâm sinh lý, lứa tuổi và trình độ đào tạo của sinh viên.
4. Kết luận
Giáo dục thể chất trong trường học là một trong những hoạt động giáo dục rất quan trọng. Việc giáo dục thể chất không chỉ nâng cao sức khỏe mà còn rèn luyện tính kỷ luật, lối sống lành mạnh, và giúp các em phát triển toàn diện.
Muốn phát triển hoạt động giáo dục thể chất và thể dục thể thao của nhà trường một cách hiệu quả, cần có nhiều giải pháp đồng bộ và quan trọng nhất là phải có sự phối hợp hài hòa giữa các giải pháp thì chất lượng giảng dạy môn Giáo dục thể chất trong trường Cao đẳng Cộng đồng mới được nâng cao. Thông qua việc nâng cao chất lượng Giáo dục thể chất trong nhà trường, xây dựng môi trường học tập tích cực, tạo ra sân lành mạnh chơi cuốn hút học sinh sinh viên, góp phần rèn luyện sức khỏe cho sinh viên trong quá trinh học tập tại trường.
Phạm Thị Huyền - Võ Thị Thanh Nữ - Giảng viên Khoa Cơ Bản – Trường Cao đẳng Cộng đồng Cà Mau