I. ĐẶT VẤN ĐỀ
       Sau khi kết thúc Đề án 1956 của Thủ tướng Chính phủ Đề án “Đào tạo nghề cho lao động nông thôn đến năm 2020”, chủ Trương của Đảng và Nhà nước tiếp tục thực hiện đào tạo nghề cho lao động nông thôn vùng đồng bào dân tộc, vùng xâu, vùng xa, các đối tượng chính sách, hộ nghèo, cận nghèo và hộ mới thoát nghèo... nơi bà con lao động còn gặp nhiều khó khăn về kinh tế, không có việc làm ổn định, thu nhập thấp.
       Đào tạo nghề cho lao động nông thôn là hoạt động có mục đích, có tổ chức nhằm truyền đạt, hướng dẫn những kiến thức của một nghề cụ thể nào đó cho người lao động ở khu vực nông thôn, để sau khi kết thúc khóa học họ tự áp dụng và thực hiện được thành thạo các thao tác, từ đó tạo ra năng lực cho người lao động từ đó có thể thực hiện áp dụng ngay tại gia đình của họ.
       Việc đào tạo nghề cho lao động nông thôn có vai trò hết sức cần thiết và quan trọng vì trang bị các kỹ năng, kiến thức nghề cho lao động nông thôn ở các cấp trình độ để góp phần giải quyết việc làm nuôi sống được bản thân, tăng năng suất lao động, nâng cao thu nhập, xóa đói giảm nghèo, chuyển dịch cơ cấu lao động, cơ cấu kinh tế, từng bước thực hiện công nghiệp hóa - hiện đại hóa nông nghiệp, nông thôn. Tạo điều kiện cho lao động nông thôn và các đối tượng chính sách xã hội được tham gia học nghề với sự hỗ trợ của nhà nước, góp phần tạo nguồn nhân lực có trình độ, có tay nghề, nhằm phục vụ phát triển kinh gia đình và góp phần tế - xã hội, nhất là khu vực nông thôn.
       Ngoài ra vai trò của đào tạo nghề tác động trực tiếp tới đảm bảo an sinh xã hội, nhất là đối với nhóm lao động nông thôn, lao động nghèo. Thông qua việc trang bị các kiến thức, kỹ năng tối thiểu về nghề nghiệp từ các khóa đào tạo ngắn hạn, người lao động nông thôn, nông dân đã có khả năng nâng cao năng suất lao động, tăng thu nhập, thoát được nghèo một cách bền vững.
       Xác định đào tạo nghề gắn với giải quyết việc làm là một trong những nhiệm vụ quan trọng hàng đầu để thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn tỉnh. Thời gian qua, công tác đào tạo nghề, giải quyết việc làm cho người lao động luôn được các cấp, các ngành, các địa phương quan tâm. Nhiều giải pháp được các cơ quan, đơn vị, địa phương thực hiện hiệu quả, tạo chuyển biến tích cực trong công tác đào tạo nghề gắn với giải quyết việc làm, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực của tỉnh. Từ đó, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn tỉnh.

       II. THỰC TRẠNG CÔNG TÁC ĐÀO TẠO NGHỀ CHO LAO ĐỘNG NÔNG THÔN TẠI TRƯỜNG CAO ĐẲNG CỘNG ĐỒNG CÀ MAU

       Trường Cao đẳng Cộng đồng Cà Mau đã chủ động tổ chức tuyển sinh, đào tạo nghề theo chỉ tiêu được UBND tỉnh giao. Đổi mới chương trình đào tạo theo hướng tăng cường kĩ năng thực hành và phối hợp chặt chẽ với các huyện, thành phố trong đào tạo sơ cấp và dưới 3 tháng theo các chương trình mục tiêu quốc gia. Trong thời gian tới, Trường tiếp tục phối hợp chặt chẽ với chính quyền địa phương trong công tác tuyên truyền, tư vấn và tổ chức đào tạo nghề cho lao động nông thôn. 
       Từ năm 2016 đến nay, trường Cao đẳng Cộng đồng Cà Mau đã mở nhiều lớp đào tạo nghề cho lao động nông thôn với đa dạng ngành nghề một số nghề đã được Tổng cục GDNN cấp chứng nhận đăng ký bổ sung hoạt động GDNN như: Kỹ thuật sản xuất giống thủy sản; Kỹ thuật sản xuất giống thủy sản nước ngọt; Kỹ thuật nuôi tôm công nghiệp; Kỹ thuật sản xuất giống thủy sản (Nuôi vỗ cua đém thành cua gạch và lựa chọ cua bố mẹ cho sinh sản nhân tạo; Kỹ thuật nuôi trồng thủy sản nước lợ mặn (Mô hình nuôi công nghiệp tôm thẻ chân trắng hình thức lót bạt; Kỹ năng bán hàng; Cài đặt và sửa chữa máy tính; Đan đát (Đan móc thủ công); Kỹ thuật nuôi tôm sú, kỹ thuật nuôi tôm thẻ (quảng canh (hai) nhiều giai đoạn); Điện Dân dụng; Kỹ thuật trồng hoa kiểng; Kỹ thuật chăn nuôi. 

Hình ảnh lớp nghề Đan đát (Đan móc thủ công)

       Bên cạnh đó, Trường cũng liên kết với các đơn vị khác như Liên kết Chi cục PTNT tỉnh mở lớp đào tạo ngành Giám đốc HTX Nông nghiệp và Liên kết Trung tâm Khuyến nông tỉnh mở lớp đào tạo ngành KT NTTS nước ngọt (Nuôi tôm càng xanh trên ruộng lúa), KT NTTS Nước lợ (Nuôi tôm quản canh cải tiến 2 giai đoạn).
       Công tác đào tạo nghề cho lao động nông thôn của trường đã góp phần quan trọng vào việc giải quyết việc làm, chuyển dịch cơ cấu lao động, nâng cao chất lượng lao động nông thôn. góp phần quan trọng trong việc phát triển các loại hình kinh tế tập thể, hợp tác xã thông qua các hình thức liên kết sản xuất theo chuỗi giá trị, tạo ra nhiều công ăn việc làm, góp phần giảm nghèo bền vững, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho người dân và đóng góp tích cực vào sự thành công trong xây dựng nông thôn mới, góp phần quan trọng trong việc hình thành các hình thức sản xuất - kinh doanh có hiệu quả.
       Tuy nhiên, bên cạnh kết quả đạt được, công tác đào tạo nghề cho lao động nông thôn còn một số hạn chế: hoạt động tuyên truyền, phổ biến chủ trương của Đảng, chính sách của Nhà nước về đào tạo nghề cho lao động nông thôn ở một số địa phương chưa được quan tâm đúng mức, chưa thường xuyên, kịp thời; ngành nghề đào tạo chưa đa dạng, chưa phù hợp với đặc điểm, yêu cầu, nhiệm vụ ở mỗi địa phương; cơ chế, chính sách bảo đảm cho quá trình đào tạo nghề cho lao động nông thôn chưa đáp ứng được nhu cầu của thị trường lao động, chất lượng đào tạo nghề chưa cao… 

Hình ảnh lớp nghề Đan lát (Đan dây năn tượng...)

       III. MỘT SỐ GIẢI PHÁP ĐẨY MẠNH CÔNG TÁC ĐÀO TẠO NGHỀ CHO LAO ĐỘNG NÔNG THÔN

       Thứ nhất, tổ chức quán triệt, thực hiện nghiêm túc, hiệu quả các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; tăng cường tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật, nâng cao nhận thức về vai trò, tầm quan trọng của đào tạo nghề cho lao động nông thôn.

       Tổ chức tuyên truyền chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước trong giáo dục nghề nghiệp, đặc biệt là các chính sách như: khuyến khích các tổ chức, cá nhân đầu tư vào giáo dục nghề nghiệp; chính sách miễn, giảm học phí, hỗ trợ chi phí đào tạo trình độ sơ cấp và dưới 3 tháng, hỗ trợ chi phí học tập cho người lao động bằng nhiều hình thức đa dạng, phong phú về nội dung như: tuyên truyền trên các phương tiện thông tin đại chúng, tờ rơi, tờ gấp, qua các hoạt động tư vấn, tuyển sinh qua các hoạt động của các cơ sở giáo dục nghề nghiệp, các tổ chức đoàn thể, các doanh nghiệp...
       Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, tư vấn, giáo dục định hướng nghề nghiệp, phân luồng học sinh THCS, THPT tham gia học nghề. Chú trọng tuyển sinh trình độ cao đẳng để nâng cao chất lượng nguồn nhân lực đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh. 

Hình ảnh Khai giảng lớp nghề năm 2024

       Thứ hai, Đổi mới toàn diện, nâng cao chất lượng và hiệu quả đào tạo nghề cho lao động nông thôn; cập nhật nghề, chuẩn hoá nội dung đào tạo, kiểm định chất lượng chương trình đào tạo; tăng cường giáo dục đạo đức nghề nghiệp, kiến thức về an toàn vệ sinh lao động, pháp luật, kinh doanh, khởi nghiệp, các kỹ năng mềm và đổi mới sáng tạo cho lao động nông thôn, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hoá, hiện đại hoá nông nghiệp, nông thôn. Coi trọng thực hành, nhất là từ thực tiễn sản xuất, kinh doanh; tăng cường ứng dụng khoa học công nghệ, chuyển đổi số trong tất cả các khâu của quá trình đào tạo. Nghiên cứu tổ chức đào tạo trình độ cao đẳng, trung cấp theo hướng mở, linh hoạt, phù hợp với đặc điểm địa phương, người học. 
       Thứ ba, Phát huy tính chủ động của học viên, gắn kết đào tạo nghề với học tập suốt đời và xây dựng xã hội học tập ở khu vực nông thôn, góp phần xây dựng giai cấp nông dân Việt Nam phát triển toàn diện, có ý chí, khát vọng xây dựng quê hương đất nước phồn vinh, hạnh phúc; có trình độ học vấn, năng lực đổi mới sáng tạo và tổ chức sản xuất tiên tiến, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông nghiệp, nông thôn.
       Thứ tư,   Liên kết, phối hợp với các trường đại học, các trường cao đẳng chất lượng cao để tổ chức tuyển sinh, đào tạo các ngành, nghề, trình độ đào tạo theo nhu cầu xã hội với các ngành, nghề mà các cơ sở giáo dục nghề nghiệp trong tỉnh chưa được cơ quan có thẩm quyền cấp Giấy chứng nhận đăng ký hoạt động giáo dục nghề nghiệp. 

       Thứ năm, Chỉnh sửa, bổ sung hoàn chỉnh chương trình, giáo trình đào tạo của các ngành, nghề đào tạo của các cơ sở giáo dục nghề nghiệp đã được cơ quan có thẩm quyền cấp giấy chứng nhận đăng ký hoạt động giáo dục nghề nghiệp theo hướng đáp ứng chất lượng đầu ra theo yêu cầu, vị trí việc làm của đơn vị sử dụng lao động. Xây dựng, thẩm định và ban hành chương trình, giáo trình đào tạo của các ngành, nghề đào tạo mới theo nhu cầu, yêu cầu thực tế sử dụng lao động của xã hội, đặc biệt là nhu cầu, yêu cầu sử dụng nguồn nhân lực qua đào tạo nghề của doanhnghiệp, phục vụ chuyển đổi nghề nghiệp cho người lao động và quá trình phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh.
       Thứ sáu, Tổ chức đào tạo, tập huấn, bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ định kỳ, cho đội ngũ cán bộ quản lý nhà nước về giáo dục nghề nghiệp và đội ngũ nhà giáo.

Hình ảnh lớp nghề Kỹ thuật trồng nấm

       IV. KẾT LUẬN

       Phát triển giáo dục nghề nghiệp nhằm đào tạo nguồn nhân lực phục vụ trực tiếp cho sản xuất, kinh doanh và dịch vụ, có năng lực hành nghề tương ứng với trình độ đào tạo; có đạo đức, có sức khỏe; có trách nhiệm nghề nghiệp; có khả năng sáng tạo, thích ứng với môi trường làm việc trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế và chuyển đổi số trong thời kỳ công nghệ 4.0; tạo điều kiện cho người học sau khi hoàn thành chương trình, khóa học có khả năng tự tìm việc làm, tự tạo việc làm, nâng cao thu nhập hoặc học ở trình độ cao hơn, làm chủ quy trình, công nghệ sản xuất, đảm bảo nâng cao năng suất, chất lượng lao động; góp phần quan trọng vào quá trình phát triển kinh tế và đảm bảo an sinh xã hội trên địa bàn tỉnh. 
       Xác định tầm quan trọng của công tác này, tỉnh Cà Mau đã đẩy mạnh thực hiện các chính sách hỗ trợ đào tạo nghề cho lao động nông thôn, góp phần vào phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn. Thông qua các nghị quyết, chỉ thị, chương trình, đề án... nhằm đẩy mạnh, phát triển công tác giáo dục nghề nghiệp trên địa bàn và kết quả đã có nhiều chuyển biến tích cực, từng bước làm thay đổi nhận thức của các cấp, các ngành và toàn xã hội về vai trò, tầm quan trọng của nhân lực có kỹ năng nghề. Chất lượng, hiệu quả đào tạo nghề nghiệp được nâng lên; cơ cấu ngành nghề, trình độ đào tạo đã được bổ sung, điều chỉnh phù hợp hơn với yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh và thị trường sử dụng lao động cả nước.

Th.s Võ Thị Thanh Nữ - Th.s Châu Vũ Linh Trường Cao đẳng Cộng đồng Cà Mau​​​​​​​

TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Kế hoạch số 181/KH-UBND ngày 21/9/2022 của Ủy ban nhân
dân tỉnh triển khai thực hiện Chiến lược phát triển giáo dục nghề nghiệp giai đoạn
2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2045
2. Quyết định số 12/2024/QĐ-UBND ngày 19/4/2024 của Ủy ban
nhân dân tỉnh ban hành danh mục nghề đào tạo, mức hỗ trợ chi phí đào tạo nghề
trình độ sơ cấp, đào tạo dưới 03 tháng áp dụng trong lĩnh vực giáo dục nghề nghiệp
trên địa bàn tỉnh Cà Mau
3. Chỉ thị 37-CT/TW về đổi mới công tác đào tạo nghề cho lao động nông thôn đáp ứng yêu cầu công nghiệp hoá, hiện đại hoá nông nghiệp, nông thôn - Ban Bí thư
4. Chỉ thị số 19-CT/TW, ngày 5/11/2012 về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác dạy nghề cho lao động nông thôn - Ban Bí thư