Hoạt động thông tin và Ứng dụng khoa học công nghệ (KH&CN) được xác định là một trong những nhiệm vụ trọng tâm, góp phần đưa nhanh tiến bộ khoa học kỹ thuật phục vụ sản xuất và đời sống của người dân. Với chức năng và nhiệm vụ được giao, trong năm 2018 Trung tâm Thông tin và Ứng dụng KHCN Cà Mau (Trung tâm) đã triển khai thực hiện đồng bộ các nội dung trong kế hoạch và đạt được kết quả rất khả quan.
1. Công tác thực hiện dự án KH&CN cấp bộ, tỉnh, huyện và dự án phối hợp
Năm 2018, Trung tâm chủ trì thực hiện 07 dự án, trong đó có 01 dự án cấp bộ, 05 dự án cấp tỉnh và 01 dự án cấp huyện. Đã nghiệm thu 03 dự án cấp tỉnh, 01 dự án cấp huyện. Kết quả: 01 dự án cấp tỉnh xếp loại khá, 02 dự án cấp tỉnh xếp loại đạt, 01 dự án cấp huyện xếp loại đạt. Ngoài ra, Trung tâm còn phối hợp với 04 đơn vị có liên quan thực hiện 04 dự án cấp tỉnh theo tiến độ được duyệt.
Cán bộ và nhân viên Trung tâm Thông tin và Ứng dụng Khoa học Công nghệ-Ảnh Tg
Bên cạnh đó, Trung tâm tham mưu Sở KH&CN đề xuất UBND tỉnh đăng ký 02 dự án cấp Bộ thuộc Chương trình Phát triển tài sản trí tuệ giai đoạn 2016 – 2020 gồm: (i) Xây dựng chỉ dẫn địa lý “Cà Mau” dùng cho sản phẩm tôm sú của tỉnh Cà Mau và (ii) Xây dựng chỉ dẫn địa lý “Cà Mau” dùng cho sản phẩm cua của tỉnh Cà Mau. Hai dự án trên đang chờ quyết định phê duyệt của Bộ KH&CN.
2. Công tác thực hiện nhiệm vụ thường xuyên theo chức năng
Nhiệm vụ Xuất bản ấn phẩm thông tin khoa học và công nghệ tỉnh Cà Mau:
Xuất bản Tập san thông tin khoa học công nghệ online 04 số, xuất bản Tin nhanh khoa học kỹ thuật phục vụ phát triển nông thôn online được 12 số; Cập nhật 152 tin bài và các ấn phẩm xuất bản online lên trang thông tin điện tử của Trung tâm. Bên cạnh đó, Trung tâm còn chủ trì phối hợp với Hội Nông dân tỉnh, Hội Phụ nữ tỉnh, Tỉnh đoàn Cà Mau cung cấp thông tin khoa học và công nghệ online đến các Hội viên cấp huyện, xã sau mỗi đợt xuất bản qua đường email của Hội và cá nhân có nhu cầu.
Nhiệm vụ Tổ chức tập huấn, chuyển giao tiến bộ KHCN vào sản xuất và đời sống cho nông dân trong tỉnh Cà Mau:
Phối hợp với Hội Nông dân, Hội Liên hiệp Phụ nữ và Tỉnh đoàn Cà Mau tổ chức được 40 lớp tập huấn, chuyển giao tiến bộ khoa học công nghệ vào sản xuất và đời sống cho hội viên nông dân và đoàn viên thanh niên, với 2.973 hội viên và đoàn viên tham dự. Ngoài ta, Trung tâm còn phối hợp với Ban Dân tộc tỉnh cử báo cáo viên báo cáo 9 lớp tập huấn chuyên đề về bồi dưỡng kiến thức cho cộng đồng và cán bộ cơ sở các xã thuộc diện đầu tư của Chương trình 135.
Nhiệm vụ Thu thập, đăng ký, lưu giữ và công bố thông tin về nhiệm vụ khoa học và công nghệ tỉnh Cà Mau:
Trung tâm phối hợp với các đơn vị quản lý nhiệm vụ KH&CN cấp tỉnh, cấp huyện thực hiện đầy đủ các báo cáo về thông tin, tổng hợp nhiệm vụ khoa học và công nghệ. Trong năm, đã tiến hành kiểm tra hồ sơ và cấp 21 Giấy chứng nhận đăng ký lưu giữ kết quả thực hiện nhiệm vụ khoa học công nghệ có sử dụng ngân sách nhà nước. Hồ sơ đăng ký lưu giữ kết quả thực hiện nhiệm vụ khoa học công nghệ có sử dụng ngân sách nhà nước đều gửi đến Cục Thông tin KH&CN quốc gia theo quy định.
Nhiệm vụ Thống kê khoa học công nghệ trên địa bàn tỉnh Cà Mau:
Tổ chức điều tra và báo cáo kết quả thống kê cơ sở và thống kê tổng hợp về khoa học và công nghệ tỉnh Cà Mau. Hoàn thiện nội dung điều tra nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ, điều tra nhận thức công chúng về KH&CN năm 2018 gửi Cục Thông tin KH&CN quốc gia, kết quả có 32 đơn vị thuộc đối tượng điều tra. Điều tra nhận thức công chúng về khoa học và công nghệ năm 2018 với 37 phiếu điều tra thuộc 3 nhóm đối tượng sau: Cơ quan hành chính nhà nước, đơn vị sự nghiệp công lập không thuộc ngành khoa học và công nghệ; Doanh nghiệp thuộc các thành phần kinh tế trừ doanh nghiệp KH&CN; Công nhân, nông dân, người cao tuổi, cán bộ hưu trí, thanh niên, học sinh, sinh viên.
Nhiệm vụ Kết nối cung cầu và tư vấn chuyển giao công nghệ trong tỉnh Cà Mau:
Trung tâm khảo sát nhu cầu công nghệ của 300 cá nhân trong tỉnh được thực hiện bằng phương pháp phỏng vấn trực tiếp và trả lời bằng câu hỏi thông qua phiếu khảo sát. Kết quả có 05 nhóm nhu cầu công nghệ cần chuyển giao phục vụ sản xuất và đời sống gồm: nông nghiệp, thủy sản, chăn nuôi, công nghệ thông tin, thiết bị máy móc. Phối hợp với Hiệp hội Doanh nghiệp tỉnh Cà Mau tổ chức đi điều tra, khảo sát cung cầu công nghệ của 30 doanh nghiệp đang sản xuất, kinh doanh trong tỉnh.
Trung tâm tổ chức thành công Hội thảo kết nối cung cầu công nghệ với chủ đề “Ứng dụng công nghệ tự động hóa để phát triển một số ngành hàng chủ lực của tỉnh Cà Mau” với 80 lượt người tham dự. Thông qua Hội thảo có 05 thỏa thuận hợp tác về cung cầu công nghệ được ký kết gồm: tem truy xuất nguồn gốc, thiết bị Giám sát chất lượng nước Online – TC-918, máy gặt đập liên hợp phù hợp trên nền đất tôm – lúa, công nghệ sấy bằng năng lượng mặt trời, xây dựng website kinh doanh trực tuyến rau hữu cơ An Farm.
Nhiệm vụ Ứng dụng công nghệ sinh học để lưu giữ một số giống cây có giá trị kinh tế tại tỉnh Cà Mau bằng phương pháp nuôi cấy mô tế bào thực vật:
rung tâm chọn được 06 giống cây trồng để nhân giống bảo tồn nguồn gen và phục vụ cho sản xuất gồm: Keo lai dòng AH7, dòng BV32; chuối sáp, chuối đỏ, chuối già Philippine, chuối xiêm trắng. Xây dựng vườn cây keo lai đầu dòng sạch bệnh phục vụ cho sản xuất cây giống nuôi cấy mô (dòng AH7, BV32), với tổng số cây đầu dòng trên 500 cây. Nhân giống, tạo cụm chồi, cấy chuyền trong phòng sáng đối với các giống chuối và giống keo lai; ra vườn ươm được 20.000 cây cấy mô.
Nhiệm vụ Hỗ trợ đào tạo và thực hành cho sinh viên các trường Đại học, Cao Đẳng và Trung cấp chuyên nghiệp tại Cà Mau:
Hướng dẫn 09 sinh viên Trường Cao Đẳng Cộng đồng Cà Mau thực hành môn Sản xuất giống thủy sản nước ngọt tại Trung tâm trên 02 đối tượng gồm: cá sặc rằn và cá trê, đạt trên 30.000 con giống; Hướng dẫn 20 sinh viên Trường Cao Đẳng Cộng đồng Cà Mau tham quan ngoại khóa tại Mô hình sản xuất giống cá chình tại Trung tâm; Làm đầu mối tổ chức 06 lớp với 70 sinh viên thực tập tại Phòng thí nghiệm vi sinh và hóa sinh thuộc Trung tâm Phân tích Kiểm nghiệm cho sinh viên Trường Cao Đẳng Cộng đồng Cà Mau và Phân hiệu Đại học Bình Dương Cà Mau.
3. Công tác kinh doanh dịch vụ
Trong năm đã tiêu thụ được 87.350 lít EMOZEO loại thường, 18.706 lít EMOZEO loại đậm đặc; Lắp đặt được 22 Hệ thống túi ủ Biogas bằng chất liệu HDPE với 4.112m2 nhựa; Tiêu thụ được 53.300 cây giống gồm: chuối cấy mô, keo lai cấy mô, mít thái lá bàng, cây ăn trái các loại; Kiểm định được 27 máy X-quang, đo suất liều bức xạ phòng X-quang được 37 phòng, phối hợp với Viện nghiên cứu hạt nhân Đà Lạt kiểm định 05 máy chụp CT scanner và 02 máy tăng sáng truyền hình, tổ chức 02 lớp đào tạo An toàn bức xạ trong lĩnh vực y tế và công nghiệp với tổng số 93 học viên tham dự.
Thực hiện hoàn thành Hợp đồng với Công ty TNHH MTV Lâm nghiệp U Minh Hạ về cung cấp 6.000 cây keo lai nuôi cấy mô dạng mầm và chuyển giao quy trình kỹ thuật ra vườn ươm đối với cây keo lai; Hợp đồng với Ban Quản lý Di tích tỉnh Cà Mau về: (i) Tư vấn lập đề án bảo tồn và phát triển vườn chim trong khuôn viên Khu tưởng niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh giai đoạn 2018-2020, (ii) Cải tạo, duy trì, bảo vệ môi trường đất, Cải tạo, duy trì, bảo vệ môi trường nước mặt, Duy trì việc khử mùi hôi trong không khí, Quan trắc, theo dõi diễn biến của môi trường tại Vườn chim thành phố Cà Mau.
Cán bộ trương trình nông thôn miền núi và lãnh đạo sở KHCN tham quan vườn ươm giống tại Trung tâm. Ảnh NP
4. Đánh giá chung
Kết quả hoạt động năm 2018 của Trung tâm cho thấy, hầu hết các chỉ tiêu, kế hoạch, gồm: dự án khoa học và công nghệ cấp bộ, tỉnh, huyện, dự án phối hợp; nhiệm vụ thường xuyên theo chức năng; công tác kinh doanh dịch vụ và một số công tác khác do Trung tâm phụ trách đều được triển khai đồng bộ, đạt và vượt kế hoạch đề ra. Công tác tham mưu các nhiệm vụ do Sở KH&CN phân công, chỉ đạo, Trung tâm đều thực hiện khá tốt và đảm bảo đúng thời gian theo quy định.
Công tác xây dựng và thực hiện các dự án KH&CN do Trung tâm chủ trì có bước chuyển biến tích cực. Kết quả thực hiện các dự án đạt chất lượng khá hơn so với các năm trước. Trình độ quản lý và triển khai thực hiện các dự án của đội ngũ viên chức của Trung tâm ngày càng được nâng cao. Trong năm, không có dự án thực hiện trễ hạn so với hợp đồng đã ký kết.
Hoạt động thông tin KH&CN đang từng bước đi vào ổn định, công tác xuất bản và phát hành thông tin khoa học và công nghệ được các đơn vị thụ hưởng đánh giá cao về hiệu quả kinh tế cũng như giảm chi phí trong quá trình phát hành. Trong năm, Trung tâm đã phối hợp chặt chẽ với các đơn vị quản lý nhiệm vụ KH&CN cấp tỉnh, cấp cơ sở để thực hiện tốt nhiệm vụ đăng ký, lưu trữ, báo cáo thống kê về KH&CN của tỉnh.
Hoạt động ứng dụng KH&CN đang có chiều hướng phát triển tốt, thông qua nhiệm vụ KH&CN, nhiệm vụ thường xuyên theo chức năng, hiện tại Trung tâm đã làm chủ quy trình ra vườn đối với một số giống cây nuôi cấy mô như: chuối, keo lai. Đây là tiền đề rất quan trọng để Trung tâm mở rộng quy mô sản xuất giống cây cấy mô cung cấp cho các tổ chức, cá nhân trong tỉnh.
Dịch vụ về an toàn bức xạ, cung cấp giống cây cấy mô, kinh doanh chế phẩm sinh học EMOZEO, sản xuất và kinh doanh giống cá chình bông, lắp đặt hệ thống túi ủ Biogas bằng chất liệu HDPE được duy trì và phát triển ổn định. Đây là nền tảng khá vững chắc để Trung tâm tiếp tục tập trung nghiên cứu, định hướng phát triển ổn định Trung tâm trong thời gian tới.
Ks. Đinh Hùng Anh